Có vô số sản phẩm được sản xuất từ nhựa POM như miếng lót, miếng đệm, linh kiện,… Vậy thực chất nhựa POM là gì bạn đã biết chưa? Đặc tính gì và được ứng dụng như thế nào? Cùng Nhựa Việt Tiến tìm hiểu bài viết này để được giải đáp thắc mắc liên quan đến loại nhựa này nhé!
Nhựa POM là gì?
Nhựa POM, hay Polyoxymethylene, là một loại nhựa kỹ thuật nhiệt dẻo bán tinh thể, được biết đến với độ bền cao và khả năng thay thế kim loại trong nhiều ứng dụng. Với công thức hóa học (CH₂O)ₙ, POM được phát triển bởi nhà hóa học Hermann Staudinger. Tại Việt Nam, POM phổ biến trong các ngành công nghiệp như ô tô, điện tử và gia dụng nhờ đặc tính ưu việt.
- Định nghĩa: POM là polymer với cấu trúc nhóm metyl (CH₂) xen kẽ oxy (O), độ kết tinh 70–80%, mang lại độ cứng và ổn định kích thước.
- Tên gọi khác: Acetal, polyacetal, polyformaldehyde; thương hiệu nổi tiếng bao gồm Delrin (DuPont) và Hostaform (Celanese).
- Tầm quan trọng: Chiếm khoảng 25% sản lượng nhựa kỹ thuật toàn cầu, được sử dụng trong thùng nhựa B8, bao bì và đồ gia dụng tại Việt Nam.
Hiểu rõ POM giúp bạn tận dụng tối đa lợi ích của nó. Vậy, điều gì khiến POM trở nên đặc biệt trong các ứng dụng kỹ thuật?
Đặc tính kỹ thuật của nhựa POM
POM nổi bật với các thông số vật lý và cơ học đáng tin cậy, phù hợp cho nhiều ứng dụng đòi hỏi độ chính xác cao và độ bền lâu dài. Dưới đây là bảng tóm tắt các thông số kỹ thuật điển hình:
|
Tính chất |
Giá trị tiêu biểu |
|
Tỷ trọng |
1,41 – 1,43 g/cm³ |
|
Độ bền kéo |
70 – 80 MPa |
|
Độ giãn dài khi đứt |
~15% |
|
Nhiệt độ hoạt động |
-40°C đến 110°C (POM-C) |
|
Hệ số ma sát |
0,2 – 0,3 |
|
Khả năng hấp thụ nước |
< 0,8% |
|
Độ cách điện |
Cao |
Ngoài ra, nhựa POM còn có khả năng kháng hóa chất nhẹ, đặc biệt là các loại dung môi hữu cơ và dầu mỡ, điều này giúp sản phẩm từ POM hoạt động tốt trong môi trường công nghiệp nặng.
Các thông số trên đã chứng minh lý do vì sao POM có mặt ở hầu hết các lĩnh vực từ kỹ thuật chính xác đến sản phẩm tiêu dùng. Tuy nhiên, để lựa chọn chính xác, bạn cần nắm rõ các loại nhựa POM hiện có trên thị trường.
>> Tham khảo thêm:
Phân loại nhựa POM
Nhựa POM được phân thành 3 loại chính, mỗi loại sẽ có những đặc tính riêng phù hợp với các ứng dụng công nghiệp khác nhau.
Theo cấu trúc hóa học
POM-H (Homopolymer)
- Độ bền kéo cao (~80 MPa)
- Cứng, khó gia công
- Kém kháng kiềm
- Thương hiệu phổ biến: Delrin (DuPont)
POM-C (Copolymer)
- Kháng hóa chất tốt
- Dễ gia công
- Phù hợp môi trường ẩm, nhiệt độ dao động
- Thương hiệu phổ biến: Hostaform (Celanese)
Theo hình dạng thương mại
Tấm nhựa POM
- Kích thước: 600x1200mm, 1000x2000mm
- Độ dày: từ 0,3mm đến 150mm
Sản phẩm có 2 màu sắc là đen và trắng ngà, đây là 2 màu dễ hài hòa với nhiều không gian và ứng dụng khác nhau. Nhựa POM tấm được nhập khẩu từ các thị trường uy tín như Hàn Quốc, Trung Quốc và Nhật Bản nên đảm bảo về chất lượng và độ bền.
Cây nhựa POM (dạng thanh tròn)
- Đường kính: từ 2mm đến 300mm
- Chiều dài: từ 1000mm đến 3000mm
- Màu sắc: màu đen và trắng ngà phù hợp với nhu cầu sử dụng khác nhau.
Theo đặc tính ứng dụng
- POM thường: màu trắng sữa hoặc đen, dùng trong cơ khí, máy móc
- POM ESD (Electrostatic Discharge): chống tĩnh điện, dùng trong điện tử
Sự đa dạng của POM mở ra nhiều khả năng ứng dụng. Vậy, POM được sử dụng thực tế như thế nào trong các ngành công nghiệp?
Ứng dụng của nhựa POM
Nhờ đặc tính cơ lý vượt trội, nhựa POM được sử dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp và đời sống:
Trong ngành công nghiệp
Ô tô:
- Bánh răng truyền động
- Vòng bi, trục quay
- Tay nắm cửa, khóa xe
Điện tử:
- Vỏ công tắc, nắp pin
- Đồ gá, chi tiết lắp ráp
- Linh kiện cách điện
Trong ngành thực phẩm
- Dao thát cắt thực phẩm, thớt chế biến
- Trục quay máy ép trái cây
- Nhựa đạt chứng nhận an toàn FDA
Trong y tế
- Linh kiện van tim nhân tạo
- Khung chân tay giả
- Bộ phận di động trong thiết bị chỉnh hình
Trong gia dụng
- Khóa kéo vali
- Dây buộc linh hoạt
- Bánh xe đồ chơi
Những ứng dụng này cho thấy tính linh hoạt của POM. Nhưng làm thế nào để sử dụng POM an toàn và hiệu quả?
Hướng dẫn sử dụng nhựa POM an toàn
Để tận dụng tối đa hiệu suất của nhựa POM và đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng, người dùng cần lưu ý các yếu tố sau:
- Ứng dụng phù hợp: POM rất lý tưởng cho các chi tiết kỹ thuật như bánh răng, đồ gá, vòng bi… Tuy nhiên, không nên sử dụng trong môi trường axit mạnh hoặc hóa chất oxy hóa cao, vì điều này có thể làm giảm tuổi thọ vật liệu.
- Gia công an toàn: Khi gia công bằng máy CNC, ép phun hoặc tạo hình nhiệt, nhiệt độ không nên vượt quá 200°C, bởi POM khi cháy có thể sinh khí formaldehyde, một hợp chất độc hại. Đảm bảo thông gió tốt hoặc sử dụng hút khói công nghiệp là điều bắt buộc trong nhà xưởng.
- Bảo quản đúng cách: Dù có khả năng kháng ẩm, nhưng POM lại kém chống tia UV, nên cần bảo quản ở nơi khô ráo, tránh ánh sáng trực tiếp, đặc biệt khi lưu kho dài hạn.
- Tái sử dụng và phân loại: Trước khi tái chế, POM cần được làm sạch và phân loại riêng biệt, không nên trộn lẫn với các loại nhựa khác vì có thể ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm tái sinh.
Với các bước sử dụng đúng cách, người dùng không chỉ kéo dài tuổi thọ của sản phẩm mà còn đảm bảo an toàn cho cả con người và môi trường.
Câu hỏi thường gặp về nhựa POM
Nhựa POM có độc hại không?
Thông thường, nhựa POM không độc hại khi sử dụng ở điều kiện bình thường. Tuy nhiên, nếu bị đốt nóng trên 220°C, POM có thể sinh ra khí formaldehyde, chất gây kích ứng mắt, mũi và đường hô hấp. Do đó, khi gia công phải luôn đảm bảo điều kiện thông thoáng và đúng kỹ thuật.
Nhựa POM có an toàn cho thực phẩm không?
Có. Rất nhiều loại nhựa POM trên thị trường được sản xuất theo tiêu chuẩn FDA hoặc EU Food Contact, đảm bảo an toàn khi tiếp xúc với thực phẩm. Chúng thường được dùng làm thớt, lưỡi dao, trục quay máy ép trái cây và phụ kiện nhà bếp.
POM có dùng ngoài trời được không?
Nhựa POM có thể dùng ngoài trời, tuy nhiên cần lưu ý rằng:
- POM-H dễ bị oxy hóa và ngả màu khi tiếp xúc tia UV lâu dài
- POM-C có khả năng kháng UV tốt hơn, phù hợp hơn với môi trường ngoài trời
Nếu bắt buộc sử dụng ngoài trời, nên chọn POM đã phủ lớp chống tia cực tím (UV stabilized) để tăng tuổi thọ.
Nội dung vừa rồi là chia sẻ của Nhựa Việt Tiến để bạn đọc biết thêm thông tin về nhựa POM là gì. Cùng những đặc tính và ứng dụng của loại nhựa này trong công nghiệp. Nếu bạn thấy hữu ích hãy chia sẻ và để lại bình luận phía bên dưới nhé! Cùng chúng tôi khám phá thêm nhiều Kiến thức vật liệu bổ ích.
